21-09-2015: Tarwetelers vergroten grip op aarfusarium
Wanneer is het zinvol om te spuiten tegen aarfusarium en welke invloed heeft de raskeuze? In het Praktijknetwerk 'Beheersing aarfusarium en mycotoxinen' verzamelde tarwestudieclub Flevoland de afgelopen twee jaar actuele kennis van de graanziekte en deed ervaring op met beslissingsondersteunende computersystemen. Het geeft ze een beetje meer grip op de lastige ziekte.
Aarfusarium veroorzaakt in granen niet alleen een lagere opbrengst, maar de schimmel produceert ook gifstoffen (mycotoxinen, waaronder DON). Deze kunnen gezondheidsproblemen veroorzaken bij mens en dier. Telers ervaren vaker problemen met aarfusarium, niet alleen in tarwe maar ook in gerst. Klimaatstudies, van o.a. Wageningen UR, wijzen bovendien uit dat ook onder de Nederlandse teeltomstandigheden toenemende risico’s te verwachten zijn.
Proeven met kunstmatige besmetting die PPO voor het netwerk uitvoerde, bevestigden weer eens dat aantasting nooit helemaal te voorkomen is. Een goed getimede bespuiting tegen fusarium beperkte het opbrengstverlies met 45 procent en zorgde voor 40 procent minder aanmaak van de giftige stof DON. Gemiddeld betekende dat voor de vijf onderzochte rassen een meeropbrengst van 400 kg per ha. Bij een gevoelig ras was de winst zelfs 1.000 kg. Bij dit ras liepen de verliezen in het onbehandelde veld op tot 2,5 ton per ha. De raskeuze is dus erg belangrijk.
Op de praktijkpercelen bij de telers kwamen verschillen in ras en aanpak nauwelijks uit de verf. Dat komt omdat er in de jaren 2013 en 2014 over het algemeen weinig problemen waren met fusarium, vanwege het gunstige weer tijdens de bloei.
De telers deden binnen het project ook ervaring op met computerwaarschuwingsmodellen die helpen bepalen of het zinvol is om te spuiten tegen de ziekte en zo ja, wat daarvoor het beste moment is. Daarbij houdt het programma onder andere rekening met de ziektedruk, het ras en de weersomstandigheden.
Er zijn twee systemen op de markt: DON-cast en Cerdis. De DON-cast module zat aan de veilige kant en gaf 4 van de 9 keer het advies om te spuiten, terwijl dit achteraf gezien niet nodig was. Het systeem Cerdis classificeerde in de periode eind mei 2014 slechts één dag als gevaarlijk voor aarfusarium. Gezien de resultaten bij de oogst heeft Cerdis heeft daarmee een goede inschatting gegeven van de risico’s.