23-04-2012: Maïs in de klei zonder harde kluiten
Twee groepen melkveehouders in de kleigebieden rond Den Bosch gaan in het praktijknetwerk ‘Harde Kluiten’ uitzoeken hoe zij het beste maïs kunnen telen met gebruik van dierlijke mest. Door de vervroeging van het uitrijverbod in de herfst, worden zij min of meer gedwongen om de mest in het voorjaar op het land te brengen, wanneer de bodem kwetsbaar is. De kans op harde kluiten en een slecht zaaibed is dan groot. De veehouders leggen demo’s aan waarin nieuwe strategieën en technieken worden getest.
De veehouders gaan met drie hoofdstrategieën aan de slag:
- Verschuiving van drijfmest naar vaste mest, omdat hier geen uitrijdverbod voor geldt. Dat kan door mestscheiding of het aanpassen van de veehouderijsystemen naar vrijloopstallen. Het strooien van vaste mest en de hoofdgrondbewerking vinden in het najaar plaats.
- Ploegen in het najaar, zodat de grond kan verweren. Uitrijden van drijfmest in het voorjaar met behulp van rupstrekkers en sleepslangbemesters, om schade aan de structuur zo veel mogelijk te voorkomen.
- Niet meer ploegen en de mest met behulp van een graslandinjecteur in de grond brengen. Gebruik van een bouwvoorlichter om de spoorvorming van de oogst ongedaan te maken. Eén teler gaat experimenteren met een strokenfrees, waarbij slechts het deel van de grond wordt bewerkt waar de maïs gezaaid gaat worden.
De uitrijperiode voor drijfmest op bouwland op kleigrond is de afgelopen jaren verder beperkt. In 2006 mocht nog tot half november drijfmest worden uitgereden op bouwland (klei). Deze regelgeving is geleidelijk aan aangescherpt. In 2012 wordt de termijn van het niet uitrijden van drijfmest verder opgerekt naar de periode van 1 september tot 15 februari. Als er vóór 1 september geen groenbemester gezaaid is, wordt de uiterste bemestingsdatum zelfs 1 augustus.
Vooral in 2010 en 2011 was goed te zien wat de problemen zijn van deze nieuwe wetgeving. Bij voorjaarsaanwending van drijfmest wordt er pas in het voorjaar geploegd, waardoor de grond onvoldoende kans krijgt om te verweren. De afgelopen twee jaren hebben de deelnemers van het samenwerkingsverband dagen op de rotorkopeg doorgebracht om de grond enigszins beteelbaar te maken en de kluiten klein te krijgen. In combinatie met de voorjaarsdroogte was dit een onmogelijke taak. Het nadeel van in het najaar de grond bewerken en in het voorjaar bemesten is de geringe draagkracht van klei en het risico op structuurschade. Geploegde grond is uiterst gevoelig voor insporing door het berijden met machines. Het nadeel van niet meer ploegen is dat de grond onvoldoende verweert en er kluiten blijven. Dat maakt het maken van een goed zaaibed en mechanische onkruidbestrijding erg lastig. De deelnemers van het netwerk zijn vertwijfeld en weten niet hoe ze hun bedrijfssysteem, bemesting en grondbewerking moeten aanpassen.